Als gevolg van de COVID-19-pandemie heeft de vergadering van het Europees Comité voor de opstelling van standaarden voor de binnenvaart (CESNI) op 30 april online vergaderd, na de geslaagde ervaringen met de permanente werkgroepen CESNI/TI en CESNI/QP, die eerder in april online vergaderden. Aan de CESNI-vergadering hebben negen lidstaten deelgenomen, België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Tsjechische Republiek, Kroatië en Zwitserland. Ook de Europese Commissie, de riviercommissies (voor de Donau, Moezel, Rijn en Sava) en negen door CESNI erkende organisaties (CEMT, EBU, EDINNA, ESO, ETF, GERC, IVR, SEA Europe en VBW) hebben deelgenomen, alsmede Oekraïne in zijn hoedanigheid van waarnemersstaat. Deze vergadering, die onder bijzondere omstandigheden plaatsvond, werd voor de eerste keer voorgezeten door de heer Vojtech Dabrowski, vertegenwoordiger van de Tsjechische Republiek.

COVID-19-pandemie: bespreking van getroffen en nog te treffen maatregelen

De crisis als gevolg van de COVID-19-pandemie en de ernstige gevolgen daarvan voor de Europese binnenvaart vormden een centraal thema.

Alle deelnemers aan de vergadering van CESNI hebben de wens geuit dat CESNI nu, in deze moeilijke tijden voor het binnenvaartbedrijfsleven, gemeenschappelijk en gecoördineerd steun betuigt. In afwachting van wettelijke regelingen op korte termijn, met name op het niveau van de CCR of de Europese Unie, heeft CESNI aangedrongen op een open brief waarin de lidstaten wordt aangeraden geen boetes op te leggen als certificaten, verklaringen en andere documenten die door nationale autoriteiten worden afgegeven en samenhangen met het binnenvaartvervoer, niet meer geldig zijn. De veiligheid en verduurzaming van de binnenvaart moet echter voorop blijven staan. Het comité dringt er bij het bedrijfsleven en de Commissies van Deskundigen op aan de inspecties van de schepen en afgifte van certificaten zoveel mogelijk voort te zetten en/of te hervatten. CESNI heeft bovendien besloten om samen met de werkgroepen het werkprogramma voor 2019/2021 opnieuw te bekijken en zo nodig in het licht van de gezondheidscrisis aan te passen.

De belangrijke besprekingen die plaatsvonden tijdens de vergadering tonen aan dat CESNI een zeer geschikt Europees platform vormt voor de bespreking van een problematiek zoals deze, natuurlijk voor zover het comité bevoegd is. Gezien de huidige crisis en de ernstige gevolgen daarvan voor de Europese binnenvaartsector is het belangrijker dan ooit dat de nauwe samenwerking tussen alle binnenvaartactoren, met inbegrip van de staten, de Europese Unie, de riviercommissie en de vertegenwoordigers van de sector de komende maanden wordt voortgezet.

Voortzetting van de werkzaamheden op het gebied van de technische voorschriften, beroepskwalificaties en informatietechnologieën

De werkzaamheden van CESNI en zijn werkgroepen op het gebied van de technische voorschriften voor binnenvaartschepen, beroepskwalificaties en informatietechnologieën zijn van essentieel belang om de welvaart en veiligheid in de Europese binnenvaart blijvend te kunnen waarborgen.

CESNI/PT – Technische voorschriften voor binnenvaartschepen

Op het gebied van de technische voorschriften voor schepen is tijdens de vergadering van 30 april besloten over te gaan tot de instelling van een tijdelijke werkgroep voor brandstofcellen aan boord van binnenvaartschepen. De werkgroep is in het leven geroepen op voorstel van Duitsland in nauw overleg met de andere lidstaten en het bedrijfsleven. De belangrijkste taak van de tijdelijke werkgroep is het voorbereiden van voorstellen voor technische voorschriften voor systemen met brandstofcellen aan boord van binnenvaartschepen. Daarbij zal tevens worden gekeken naar de opslag, distributie en omgang met de hiervoor gebruikte brandstoffen (met name methanol en waterstof). Zoals eerder is ook dit weer een goed voorbeeld voor de rol van CESNI als het gaat om de bevordering van innovatie en begeleiding van proefprojecten.

Verder heeft CESNI besloten dat het “Model onderzoeksrapport met betrekking tot de scheepsromp” op de website van CESNI zal worden geplaatst. Het gaat hierbij om richtsnoeren in de vorm van een template voor het onderzoeksrapport. Zij zijn tot stand gebracht op voorstel van Kroatië naar aanleiding van de bijeenkomst van de Commissies van Deskundigen in Wenen in 2018. Deze richtsnoeren zijn bedoeld als leidraad voor Commissies van Deskundigen die hiervoor nog geen template hebben vastgelegd.

Verder werd de ontwerptekst voor de ES-TRIN 2021/1 afgerond. Tijdens deze vergadering van CESNI zijn de laatste, nog hangende punten besproken, zodat nu alles klaarligt voor de definitieve goedkeuring in oktober 2020. Na de vereiste aanpassing van de reglementaire kaders (met name van de EU en de CCR) zal deze nieuwe versie van de Europese Standaard tot vaststelling van de technische voorschriften voor binnenschepen begin 2022 van kracht kunnen worden. De belangrijkste nieuwe regelingen in de editie 2021 hebben betrekking op:

• draagbare brandblustoestellen;
• lithium-ion-batterijen;
• het ter beschikking stellen en gebruik van individuele beschermingsmiddelen;
• de verlaging van de grenswaarden van het door stilliggende en varende schepen voortgebrachte geluid;
• deuren van verblijfsruimten;
• verduidelijkingen ten aanzien van de geldigheid van Uniecertificaten op de Rijn.

Het CESNI-secretariaat heeft afgezien hiervan ook ontwerpteksten opgesteld waarin al deze wijzigingen worden toegelicht.

Tot slot heeft het Comité zijn werkgroep CESNI/PT verzocht de werkzaamheden voort te zetten op het gebied van de inzameling en verwijdering van huishoudelijk afvalwater. Dit is een prioritair onderwerp dat samenhangt met de zuiveringsinstallaties aan boord van passagiersschepen. Er zullen aanvullende werkzaamheden worden verricht om de impact te analyseren van een dergelijke maatregel op Europese schaal. Deze werkzaamheden zullen verricht worden in 2020. Op de volgende vergadering van het comité zal hierover verslag worden uitgebracht.

CESNI/QP – Beroepskwalificaties

Op het gebied van de beroepskwalificaties werden tijdens de vergadering van CESNI twee nieuwe standaarden besproken, die door de werkgroep CESNI/QP tijdens de online-vergadering op 22 april waren afgerond:

• Standaarden voor de basisopleiding veiligheid van dekslieden
  Het hoofddoel is te zorgen voor een geharmoniseerd Europees kader van deze basisopleiding. De Richtlijn (EU) 2017/2397 schrijft voor dat dekslieden als zij in dienst komen een basisveiligheidsopleiding gevolgd moeten hebben overeenkomstig de nationale voorschriften. Vaak bestaan er echter nog geen nationale voorschriften op dit vlak. Deze standaarden zullen ertoe bijdragen dat voor de eisen op veiligheidsgebied die aan alle bemanningsleden gesteld worden, een hoog niveau gegarandeerd wordt.
• Standaard voor gestandaardiseerde communicatiezinnen in vier talen
  De Richtlijn (EU) 2017/2397 schrijft voor dat op operationeel niveau (matroos, volmatroos, stuurman) en op managementniveau (schipper) alle bemanningsleden in staat moeten zijn te communiceren over nautische aspecten. Daarvoor moeten zij gestandaardiseerde zinnen kennen. Tot nu toe was er geen officiële set met gestandaardiseerde zinnen die alle relevante nautische situaties afdekt. De werkgroep CESNI/QP heeft dankbaar gebruik kunnen maken van de waardevolle werkzaamheden die verricht zijn in het kader van het Duits-Nederlandse INTERREG-project. In het kader van dit project zijn standaardzinnen opgesteld die gebruikt worden in een app voor mobieltjes, “LE SINCP”.

Deze twee nieuwe standaarden zullen naar verwachting op de vergadering van CESNI in oktober van dit jaar definitief worden goedgekeurd. Zij vormen een aanvulling op het Europese referentiekader, de ES-QIN, de Europese Standaard voor beroepskwalificaties in de binnenvaart.

Verder is tijdens deze vergadering van april besloten om een specifieke webpage voor CESNI/QP online te plaatsen met toelichtingen bij de ES-QIN 2019. Het gaat daarbij om informatiedocumenten bij de standaarden voor de modellen van bemanningsdocumenten, die in oktober 2019 werden aangenomen:

• kwalificatiecertificaten (schipper, LNG-deskundige, deskundige passagiersvaart)
• dienstboekje gecombineerd met kwalificatiecertificaten
• certificaat praktijkexamen aan een simulator
• dienstboekje
• vaartijdenboek

Deze toelichtingen beschrijven de kenmerken van de modellen. Er wordt uitgelegd hoe de modellen ingevuld moeten worden en hoe de toepassing in de praktijk voorzien is. Er wordt tevens een overzicht gegeven van de huidige situatie in de binnenvaart wat dit betreft, wat beoogd wordt met de modellen, wat de alternatieven geweest zouden zijn en welke voordelen er voortvloeien uit de goedkeuring van de standaarden.

CESNI/TI – Informatietechnologieën

Op het gebied van de informatietechnologieën heeft CESNI een principebesluit genomen om voor de RIS (River Information Services) een nieuwe Europese standaard tot stand te brengen, die ES-RIS zal gaan heten. In deze standaard zullen alle technische specificaties worden ondergebracht voor de RIS (Inland ECDIS-standaard, Inland AIS, berichten voor de scheepvaart, elektronisch melden en de Inland AIS-Teststandaard). Eind 2020, begin 2021 zal vermoedelijk een eerste ontwerptekst ter tafel liggen.

Tijdens de vergadering in april is ook de ontwerptekst voor de Teststandaard Inland AIS, editie 2021/3.0 behandeld, die naar verwachting in het najaar zal kunnen worden goedgekeurd. Deze standaard legt de eisen vast voor de testmethoden en ook wat de testresultaten moeten zijn van de aan boord ingebouwde Inland AIS-apparaten. De Inland AIS-Teststandaard werd herzien in het licht van de technische ontwikkeling en de nieuwe eisen in internationale normen.

Toelating als erkende organisatie van European Association of Developers of Inland Nautical Software (EADINS)

CESNI heeft EADINS de status toegekend van erkende non-gouvernementele organisatie. Dankzij deze erkenning zal deze organisatie voortaan deel kunnen nemen aan de werkzaamheden van CESNI, met name op het gebied van de informatietechnologie. EADINS is een non-gouvernementele organisatie zonder winstoogmerk naar Belgisch recht. EADINS vertegenwoordigt talrijke ondernemingen die zich bezighouden met de ontwikkeling van software voor binnenvaartschepen en walinfrastructuur op het gebied van de RIS. Deze ondernemingen waren eerder nauw betrokken bij de invoering van de RIS en van software voor de automatisering en digitalisering in de binnenvaart.

Diversen

Verder heeft CESNI zich beziggehouden met verschillende aspecten die samenhangen met de interne werkwijze van CESNI. Er is gekeken naar de status van de waarnemersstaten die deelnemen aan de werkzaamheden van het comité en met name hun deelname in de tijdelijke werkgroepen. Het overleg over dit onderwerp zal in de loop van de komende maanden worden voortgezet. Het comité staat positief ten opzichte van een wijziging van het Huishoudelijk Reglement zodat in uitzonderlijke omstandigheden voor de goedkeuring van standaarden een schriftelijke procedure kan worden gevolgd, op voorwaarde dat de mogelijkheid van een eventueel bezwaar wordt voorzien. In de komende weken zal de voorgestelde wijziging nader worden uitgewerkt. Het comité zal dus nog op dit specifieke aspect van het Huishoudelijk Reglement terugkomen.

Volgende vergaderingen en evenementen

CESNI is van plan een workshop te organiseren over de vergaring van ongevallengegevens in de binnenvaart op 12 oktober van dit jaar in Straatsburg. Het gaat daarbij om meer harmonisatie bij het vergaren van gegevens over ongevallen in de Europese binnenvaart, zodat de gegevensuitwisseling kan worden verbeterd en de toegepaste methodes nauwer bij elkaar aansluiten. Meer informatie hierover volgt later.

De volgende vergadering van CESNI staat gepland op 13 oktober 2020 in Straatsburg. Als er niets tussenkomt, hoopt het comité dan weer alle leden in het Palais du Rhin te mogen verwelkomen.

CESNI werd opgericht in juni 2015, toen ook de eerste vergadering plaatsvond. CESNI bestaat dus precies vijf jaar. Dit jaar zijn er verschillende evenementen gepland om stil te staan bij dit kroonjaar. Er zal een quiz over CESNI worden samengesteld en er zal een specifiek evenement voor binnenvaartscholen en opleidingsinstituten worden georganiseerd, om de taken en werkzaamheden van CESNI op de Europese binnenvaartbühne onder de aandacht te brengen. In het kader van de volgende vergadering van CESNI/QP op 4 november zal in samenwerking met EDINNA, de sociale partners en verschillende lokale actoren een bijeenkomst worden georganiseerd. Meer informatie over dit initiatief zal later bekend worden gemaakt.